Korona Beskidu Wyspowego 35/40: Mogielica (1170 m n.p.m.)

Witam!
Zdobędę, czy nie zdobędę tego lata Koronę Beskidu Wyspowego? Tak sobie ostatnio dywaguję szukając kolejnych dogodnych terminów na górskie wyprawy. Pierwsza połowa sierpnia okazuje się być o wiele bardziej łaskawa od swojego lipcowego przyjaciela. Trochę na tym skorzystałem i mogę już zdradzić, że z momentem pisania tego wpisu mój licznik wskazuje, bliską mi z różnych powodów, liczbę 37.

Ale, ale! Z kronikarskiego obowiązku należy zachować jednak w tym beskidzkim pamiętniczku porządek oraz właściwą chronologię, więc tym razem nadeszła pora, aby wdrapać się na trzydziestą piątą bohaterkę wyspowej przygody...




Najwyższa, najbardziej kształtna, najbogatsza krajobrazowo, najchętniej odwiedzana, z największą polaną, opleciona największą ilością szlaków... Mogielica jest po prostu górą "naj", jest królową Beskidu Wyspowego. Wyżej w tym paśmie już się nie da, piękniej chyba też nie. W 2020 roku, jeszcze jako niedzielny turysta i całkowity górski ignorant, odkrywałem jej potęgę po raz pierwszy. Wtedy jeszcze nie wiedziałem, że równo 5 lat później powrócę w tamte rejony jako ogromny miłośnik wyspowych tras, przygód oraz wrażeń. Życie potrafi być niesamowicie przewrotne...

Zapraszam zatem na kolejną wirtualną wędrówkę!


Na Mogielicę prowadzi multum szlaków, więc każdy znajdzie coś dla siebie oraz swojej wygody (przede wszystkim tej komunikacyjnej): niebieski pomiędzy Jurkowem a Szczawą, zielony łączący przełęcz Rydza-Śmigłego z Zalesiem-Wyrębiskami, żółty między Słopnicami a Lubomierzem, a także czerwono-biały szlak partyzancki ze Słopnic. Opcji zatem mamy co najmniej 7!

Ja tym razem zdecydowałem się na pokonanie pętli z Zalesia-Wyrębisk. Wejście szlakiem partyzantów oraz zejście zielonym brzmiało jak dobry plan. Parking na początku trasy jest bardzo duży i wygodny, ale warto mieć na uwadze, że w przeciągu dnia miejsca parkingowe szybko się zapełniają.

Współrzędne postoju: 49.634989, 20.308774


W 2020 roku zdobywałem Mogielicę od strony przełęczy Rydza-Śmigłego: wejście zielonym i zejście żółtym szlakiem. Po opis tamtej trasy zapraszam TUTAJ.



Pierwsze kilkaset metrów szlaku mija na spokojnym dreptaniu szeroką, asfaltową drogą. Na drzewach szukamy koloru zielonego oraz charakterystycznych biało-czerwonych kwadratów znaczących szlak partyzantów.

Po niedługiej chwili docieramy pod krzyż partyzancki upamiętniający żołnierzy-leśników Ziemi Limanowskiej, którzy w latach 1939-1956 walczyli z niemieckim i sowieckim okupantem.

Przy krzyżu znajduje się rozwidlenie dróg i jednocześnie rozdzielenie szlaków. Szlak partyzantów odbija w lewo, zaś zielony w prawo. My idziemy zgodnie z tym pierwszym.

Początkowo idziemy niewymagającym leśnym traktem za biało-czerwonym kwadracikami. Na południowych stokach Mogielicy jest ogromny problem z zasięgiem, więc wyjątkowo przydadzą się papierowe mapy albo aplikacje z opcją map offline. Warto się w nie zaopatrzyć, bo ów kwadracików na drzewach nie zobaczymy zbyt wiele, co może dostarczyć niemałej dawki niepewności oraz stresu.

Po nieco ponad kilometrze, po odłączeniu się od trasy narciarskiej biegnącej wokół podstawy góry, zaczyna się prawdziwe eldorado. Mocno zarośnięty, zabłocony szlak daje naprawdę popalić, a zwłaszcza letnią porą, gdy roślinność bujnie wyrasta na co najmniej pół metra wysokości. Najbardziej uciążliwych odcinków nawet nie fotografowałem, bo z lekkim poirytowaniem skupiałem się na szybkim przejściu oraz uniknięciu inwazji kleszczy. Latem zdecydowanie nie polecam tego fragmentu szlaku, chyba że ktoś lubuje się w konkretnych wrażeniach. Na szczęście łatwo można go ominąć... wystarczy podążać cały czas za trasą narciarską.

Przejścia przez rwący potok także nie zabrakło, ale to było akurat całkiem ekscytujące ;)

Droga znakowana biało-czerwonymi kwadratami upamiętnia działania największego oddziału AK w okolicy o nazwie "Wilk". W 2014 roku, na południowych stokach Mogielicy, archeolodzy potwierdzili istnienie obozowiska, które służyło partyzantom przez kilka miesięcy. Rejony te udostępniono turystom tworząc ścieżkę edukacyjną, czyli właśnie szlak partyzantów. Adrenaliny w trakcie nie brakowało, ale przynajmniej, nieopodal miejsca ów obozowiska, natrafiliśmy na dziesiątki borowików ceglastoporych oraz takie dorodne siedzunie sosnowe. Mając siatkę lub koszyk można było się naprawdę obłowić...

Po niecałej godzinie błądzenia w chaszczach szlak partyzantów znów łączy się z trasą narciarską, a w oddali coraz śmielej migają najwyższe stoki królowej Beskidu Wyspowego. 

Kilka betonowych płyt oraz ostry zakręt z rozwidleniem oznaczają jedno... ostatecznie rozstajemy się z trasą narciarską wokół Mogielicy, a szlak partyzantów, odchodzący w prawo, lada chwila wyprowadzi nas na wysokość ponad 1000 metrów nad poziomem morza. 

Zaczynamy wreszcie zdobywać najwyższą górę Beskidu Wyspowego. Fragment szlaku partyzantów łączący trasę narciarską z polaną Stumorgową wiedzie nieco stromą, ale, co najważniejsze, niezarośniętą ścieżką. Na dystansie kilometra pokonujemy prawie 200-metrowe przewyższenie.

Po nieco ponad 30 minutach intensywniejszego wysiłku zza leśnych cieni wyłania się ona...

...polana Stumorgowa, największa w całym Beskidzie Wyspowym. Ta podszczytowa hala powstała najprawdopodobniej w okolicach XIV wieku dzięki pasterskiej działalności Wołochów. Jej pierwotne rozmiary były zdecydowanie większe, jednak z upływem czasu rola polany straciła na wartości, a gęste mogielickie lasy pomału zaczęły odzyskiwać swoje utracone hektary ziemi.

Ze Stumorgów można podziwiać fantastyczną panoramę Beskidu Wyspowego, Gorców oraz najwyższych tatrzańskich partii.

Silne podmuchy górskiego wiatru skutecznie podpowiadają, by po krótkiej chwili ruszać dalej. Polana Stumorgowa oferuje nie tylko dalekie beskidzko-tatrzańskie panoramy, ale także widok na najwyższą kopułę Mogielicy, Kopę. Na bardzo krótkim dystansie czeka nas jeszcze pokonanie około 100 metrów przewyższenia, więc kilka głębokich wdechów oraz wydechów... i w drogę!

Na odcinku pomiędzy polaną Stumorgową a najwyższym punktem Mogielicy zwieńczonym wieżą widokową trzymamy się niebieskich oraz żółtych oznaczeń. Ostatnie podejście jest naprawdę strome, nawet przy dobrych warunkach atmosferycznych należy uważać na każdy stawiany krok. Ponad 40-procentowe nachylenie w połączeniu z luźno leżącymi głazami wymaga zachowania ostrożności.

Strome podejście na szczyt nie jest na szczęście jakieś długie, więc po około 10 minutach konkretniejszej wyrypy docieramy do celu. Mogielica stanowi najwyższy szczyt Beskidu Wyspowego i w związku z tym należy ona do Korony Gór Polski. Nie ma się co zatem dziwić, że w porównaniu do innych wysp ruch turystyczny jest tam o wiele bardziej wzmożony. Wierzchołek wieńczy 22-metrowa nowa wieża widokowa, którą oddano do użytku w 2022 roku. 5 lat temu, podczas mojej pierwszej wędrówki na królową Beskidu Wyspowego, stała jeszcze stara konstrukcja, która ze względu na zły stan techniczny była zamknięta dla wędrowców.

Wieża widokowa na Mogielicy zapewnia bajkowe panoramy... Można z niej dostrzec wspominaną wcześniej polanę Stumorgową, Gorce, Tatry, Małą Fatrę na Słowacji oraz oczywiście inne beskidzkie wyspy. Gdyby nie wręcz huraganowy wiatr ponad koronami drzew, to mógłbym tam siedzieć i siedzieć, i siedzieć... bez końca.

Co warto wiedzieć o Mogielicy? Okazuje się, że naprawdę sporo... 
  1. Niegdyś okoliczna ludność wywoziła na stoki Mogielicy ciała samobójców oraz topielców. Wierzono, że cmentarna ziemia w dolinach nie przyjmie tych, którym przed ostatnim uderzeniem serca nie udzielono sakramentów. Takie zwłoki wywożono wozami na górę i zrzucano je głównie z północnych stoków góry.
  2. Według legendy Mogielica miała być żoną innej beskidzkiej wyspy, a mianowicie wielkoluda Łopienia. Obie góry oddziela przełęcz Rydza-Śmigłego w Chyszówkach, jedno z najpopularniejszych miejsc startu turystów.
  3. Inne legendy podają, że stoki Mogielicy szczególnie upodobali sobie zbójcy, którzy na potężnym głazie rozdzielali zdobyte łupy. Niektóre z nich ponoć po dziś dzień są starannie poukrywane, między innymi w okolicy polany Skalne na pobliskim Jasieniu.
  4. Miejscowa ludność nazywa Mogielicę Zapowiednicą. Patrząc się na nieboskłon w jej kierunku można podobno przewidzieć pogodę na dany dzień, a zwłaszcza tę pełną burz oraz gradobicia.
  5. Na najwyższej kopule Mogielicy utworzono rezerwat przyrody o wielkości około 50 hektarów. Chroni on jedyny w Beskidzie Wyspowym fragment boru górnoreglowego oraz siedliska rzadko występujących ssaków (wilk, ryś), czy ptaków (dzięcioł trójpalczasty, głuszec, cietrzew, siwerniak).
  6. Ze względu na sprzyjające warunki zimą (osłonięte lasami stoki na których przez długi czas zalega śnieg) wokół Mogielicy wytyczono 23 kilometry trasy do narciarstwa biegowego. Latem z powodzeniem służy ona także rowerzystom oraz pieszym wędrowcom.

Mogielica kryje w sobie naprawdę wiele, nie bez powodu królowa Beskidu Wyspowego jest bezsprzecznie najbardziej rozchwytywaną z wysp. Jeszcze szybki rzut oka na między innymi Luboń Wielki, Szczebel, Lubogoszcz, Ćwilin z polaną Michurową, czy Ogorzałą... i ekspresem wracamy na ziemię.

Na wierzchołku Mogielicy leży kilka powalonych drzew na których można usiąść i odbębnić zasłużony wypoczynek przed drogą powrotną. Pośród kęp cudownie kwitnącej wierzbówki kiprzycy, krzyży oraz kapliczek o których już wspominałem we wpisie z 2020 roku wznosi się... oczywiście tabliczka. Do słupka umocowana jest także malutka budka kryjąca pieczątkę dla zdobywców Korony Gór Polski. Jak już pisałem powyżej, między innymi z tego względu Mogielicę zdobywają rzesze miłośników górskich wędrówek. Nie powinien więc dziwić fakt, że dla tego zdjęcia musiałem odczekać swoje w kolejce...

Z minuty na minutę przybywało turystów, więc po niedługiej chwili spędzonej na szczycie Mogielicy ruszamy w drogę powrotną. Pod miejsce startu zaprowadzi nas szlak zielony, który przez pierwsze kilkanaście minut dzieli swój tor z żółtym odpowiednikiem.

Nieopodal wierzchołka Mogielicy, właśnie przy zielonym oraz żółtym szlaku, wznosi się krzyż papieski z 2004 roku. Jak nie trudno się domyślić, upamiętnia on liczne beskidzkie wyprawy Karola Wojtyły. Każdego drugiego dnia kwietnia polanka z ów krzyżem gromadzi wiernych wspominających postać papieża-Polaka.

Zejście do Zalesia-Wyrębisk zajmuje około godzinę. Na dół konsekwentnie sprowadza nas całkiem wygodny leśny trakt.

Niewielka polanka na Przehybie, mniej więcej w połowie drogi, oznacza zejście poniżej 1000. metra nad poziomem morza.

Widok asfaltu oraz krzyża partyzantów oznacza zamknięcie pętli oraz ostatnie minuty wędrówki.

Startując z Zalesia-Wyrębisk oraz zdobywając jednocześnie odznakę "102 wysp Beskidu Wyspowego" warto dołożyć jeszcze około 2 kilometry niewymagającej wędrówki, by zdobyć Halę. Na niewybitny wierzchołek prowadzi wygodna droga, która jest dokładnie zaznaczona na aplikacjach z mapami turystycznymi.

Spod Hali wyłania się nam wspaniała sylwetka Mogielicy z polaną Stumorgową oraz Kopą. Ta wyprawa miała w sobie wszystko: grzybobranie, przedzieranie się przez zarośnięte szlaki, wymagające podejścia, piękne widoki, czy kilka miłych rozmów z innymi wędrowcami. A i zapomniałbym! W trakcie wędrówki oderwała mi się podeszwa w bucie, więc tym bardziej poziom adrenaliny przez cały czas utrzymywał się na wysokim poziomie...


Za te wszystkie przygody, szlaki, panoramy i późniejsze bogate wspomnienia kocham Beskid Wyspowy. A korona i odznaka beskidzkiego rysia już naprawdę tuż tuż!


Na koniec zostawiam mapę całej trasy. Fragment zaznaczony na żółto stanowi zarośnięty odcinek szlaku partyzantów, zaś na zielono- alternatywa dla ów trasy, zwłaszcza latem.
Po więcej szczegółów zostawiam link: https://mapa-turystyczna.pl/route?q=49.6348832,20.3087307;49.6338825,20.3073652;49.6283649,20.3043833;49.6338825,20.3072365;49.6439294,20.2870063;49.6527970,20.2740080;49.6511540,20.2682950;49.6552500,20.2767280;49.6545368,20.2777684;49.6348345,20.3088058#49.63995/20.31136/14





Pozdrawiam serdecznie i do napisania! :)

Komentarze

ARCHIWUM POSTÓW

Pokaż więcej

Translate

Obserwatorzy Bloga

Dziękuję za każdy głos! To mnie motywuje!

Moi psi strażnicy: Rudi (2013-) i Berek (2005-2022)

Kategorie

Podróże W moim ogrodzie Małopolskie Góry Moja poezja Beskid Wyspowy Ptaki Pola Beskidy Wiersze wiosna życzenia Zima 2017 Rośliny Grzyby Kraków Kwiaty Spacer Rynek 2016 Jesień Zamek Grusza 2019 Lato Wiersz Wyniki wakacje święta Przemyślenia wielkanoc Ciasto Las Podróż Roku Wieś Boże Narodzenie Dobczyce Inne Kościół Motyle Rudi Studia Zachód Słońca 2018 Blog podsumowania Cmentarz Kot Skansen Ssaki Urodziny Wspomnienia 3. urodziny Konkurs Lasek Lekarski Mama Moje przygody Nowy Rok Owady Planty Podziękowanie Polska Rocznica W moim domu 2020 Kiki Opowiadanie Pole Ruiny zamku Rzeka Sentymenty Maksa Wiosenno-letnie wyzwanie u Maksa Zalipie Żonkile Artystycznie Chatki Chmury Cudo Historia Jedzenie Kapliczka Koronawirus Leśniczówka Malowane Niebo Pies Puszcza Statystyki Staw Tata Tenis Tulipany Wał Ruda Wschód Słońca Wspomnienie Wyzwanie urodzinowe Zjawiska pogodowe Śmierć 2021 Basia Wójcik Bez Candy Chinkali Cichawa Czosnek niedźwiedzi Droga Fiołki Jabłoń Jan Paweł II Katedra Lanckorona Luty Maj Medycyna Nauka Niepołomice Owoce Panorama Pieniny Plany Pomniki Prezent Przedwiośnie Przepis Ratusz Rozdanie Rzepak Sesja Sierpień Skalniak Szlak Wieża Zioła Śnieg Bałtyk Bitwa Bochnia Brzozy Budleja Czarny bez Dolina Raby Dwór Dynia Jezioro Karolina Kózkówna Kazimierz Wielki Krajobraz Krokusy Krościenko Lipa Listopad Majówka Matura Morze Mury Muzeum Obraz Pałac Paź królowej Pielgrzymka Pierniczki Podskale Polskie bociany Pomnik Pomorskie Pomorze Przebiśniegi Raba Rower Ruduś Stare Miasto Słońce Talent Trzy Korony Wawel Wielkopolskie Wisła Wrocław Wycieczka Wypieki Zachwyt Zbiorniki Zboża Ziarnopłony Zielono przyroda ptaki na flagach wielka sobota zdjęcia Ścieżka Śląskie 2023 4. urodziny 5 miejsc Agnieszka Radwańska Akademia Muzyczna Aleja Gwiazd Babia Góra Bazylea Bałwan Berek Biedronka Bieszczady Bocian Bociany Boże Ciało Budki COVID-19 Choinka Clematisy Dolina Prądnika Dolnośląskie Domek Droga krzyżowa Drzewa Dunajec Ferie Gady Gotowanie Gołoborze Grodkowice Grota Grudzień Hel Hiacynty Jagodzianki Jarmark Kartki Kasztany Kazimierz Klasztor Klomb Kolory Kościół Mariacki Krzewy Krzyż Kukurydza Lipiec Lipnica Murowana Lourdes Marysieńka Miłość Mniszek lekarski Moje zdrowe życie Morwa Most Niedzica Nowodworek Odlot Ogród Ojców Opis Opowieść Ostrów Lednicki Oznaki wiosny Palma Pandemia Papierówka Papież Papuga Październik Pisklęta Pięknie Plaża Podziemia Powiśle Dąbrowskie Praktyki Procesja Przygotowania Przyjaciele Pytania Refleksje Rogale świętomarcińskie Ruiny Rzeźby Różaneczniki Różaniec Rękodzieło Sanktuarium Sielanka Spotkanie Stokrotki Sukiennice Sylwester Syrop Szczawnica Szpaki Szpital Słonecznik Trasa Ukraina Warzywa Wierzby Wiązanki Wojna Wspaniałe Wyprawy Zabawa Zadanie od Maksa Zdrowo Ziemia Dąbrowska Zmiany jaszczurki jeże purchawice sierpówki Łysa Góra Ślimaki Średniowiecze Święconka Święto Niepodległości Żniwa 10 lat 100000 2015 3 maj 5. urodziny 6. urodziny 7. urodziny 8 lat 9 lat Akrostych Album Alfa Altana Amfiteatr Anna Arthur Wellesley Artykuł BMI Balon Bazie Bazylia Bazylika Bałwankowo Berberysy Bezsenność Biało Biało-czerwone Biologia Bitwa pod Grunwaldem Bizony Bobolice Bobry Bogatka Brusznica Brzozowisko Buraki Bury Bułki Błękit Cele Chabówka Chaczapuri Chaos Chemia Chełm Chleb Chrząszcz Ciastka Ciastka orzechowe Ciężkowice Clafoutis Czarny Staw Czechy Czerwiec Częstochowa Część I Człowiek Dalgona Dawne dzieje Diabelski Kamień Diablak Dla artystów Dla kucharzy Dla poetów Dmuchawiec Dobro Docenione Dolina Białego Drożdżowe Drzewo Dutch baby Dyskusja Dzieciństwo Dziewięćsił Dzień Mamy Fontanny Fotografia Francja Galette des rois Gdańsk Gdów Geografia Gniezno Gondola Gorce Gostynin Gołąb Goździki Grodzisko Grunwald Gubałówka Gwiazdy betlejemskie Góra Skrzynecka Góra Zamkowa Górki Góry Świętokrzyskie Głosowanie Horiatiki Huragan Huśtawka Iglaki Illzach Info Ja w Kuchni Jacuś Jadłospis Jajka Jarmuż Jasna Góra Jednosiwy Jerozolima Jesienne dary ogrodu Jesiony Jezioro Czchowskie Jezioro Dobczyckie Jezioro Rożnowskie Jiaogulan Jubileusz Język polski Kalorie Kalwaria Kanie Karmniki Kawa Kawiarnia Klucz do matury z biologii Koktajle Kolejka Kolekcja Kompot Kompozycja Komunia Święta Konfederacja barska Konie Konkurs Palm Wielkanocnych Kopiec Kraka Korona zapory Kraków-Łagiewniki Krogulec Krowa Krupówki Krzesławice Krzewuszki Krzywa Wieża Krzyż Milenijny Krzyżacy Krzyżówki Książka Księżyc Kuchnia Kujawsko-pomorskie Kundel Kura Kurczak Kurozwęki Kwarantanna Kwiecień Kładki Latarnia Lednica Legendy Lenistwo Lilak Lipnica Literatura London Eye Londyn Lot Lubczyk Lwów Majeranek Makro Marchew Marzec Marzenia Mazowieckie Mazurek Medugorje Melisa Melsztyn Mgła Michałki Mikołaj Kopernik Mirów Misje Mięta Mniszki Mogielica Moi Przyjaciele Molo Monety Mróz Muchomory Muchołówka szara Mural Naleśniki Niebieski Niedziela Palmowa Niegowić Noc Norbertanki Nowy Wiśnicz Obserwacje Odpoczynek Odpowiedzialność Ogień Ojcowski Park Narodowy Olimpiada Omega Opactwo Opole Opolskie Opowieści Oregano Orzechy Ostrów Tumski Owca PDMD Parowar Patriotyzm Pelargonie Pietruszka Piwonie Pizza Plac św. Piotra Plebiscyt Pliszki Pociąg Podbiały Podgrzybki Podhale Podkarpackie Podróż pięciolecia Podziw Pokazy Polecie Pomnik św. Floriana Pomoc Pory roku Potok Powieść Pozdrowienia Poziomki Poznań Praca Praga Prom Prośba Przed Sylwestrem Przemijanie Przerwa Przygoda Przyszłość Pszczoła Pucuś Pustelnia Płazy Radość Rejs Rokitnik Rozmaryn Rożnów Rukola Rzadkie Rzeźbiarstwo Rzym Rękawka Rżysko Samosy Sanki Sałatka Seler Sernik Sezon karmnikowy Sierpówka Sir Siła Skamieniałe Miasto Skałka Skocznie Smoleń Sopot Spisz Spokój Stajnia Staropolskie Stetoskop Styczeń Szacunek Szałwia Szczaw Szczepienia Szczepionka Szczepmy się! Szczerze Szczypiorek Szkoła Szlak Orlich Gniazd Szron Szwajcaria Sól Słowacja Słowianie Taize Tamy Tatry Tatrzański Park Narodowy Teatr Topola Toruń Tradycje Tropsztyn Tropy Turbacz Tymianek Ulubione Urbi et Orbi Uście Solne Wadowice Waga Warmińsko-Mazurskie Warsztat Wata cukrowa Watykan Wellington Arch Westerplatte Wetlina Widoki Wielka Brytania Wiewiórka Wieżyca Wigilia Wiszące mosty Witacze Wodospad Wow Wprowadzenie Wrzos Wyjazd Wytrzyszczka Wyzwanie Włochy Włóczęga ZOO Zakopane Zapora Zapowiedź Zasady Zawilce Zawoja Zaćmienie Zaćmienie Księżyca Zbiórka Zdjęcie Zegar Zwierzęta Zwyczaje Złoto dzwoniec filmy kosy magiczny czas porządki rudziki van Gogh Łatwe w uprawie Ławka Łąki Śliwa Ślęża Święci Świętojański Świętokrzyskie Święty Krzyż śpiew śpiew dzwońca św. Szymon święty Mikołaj Żołnierze i polegli Żurawki

Prawa autorskie

Wszystkie moje teksty i zdjęcia na blogu "Świat z mojej perspektywy" są chronione prawem autorskim na mocy: Dz. U. 1994 nr 24 poz. 83, Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wykorzystanie ich wymaga mojej zgody!

Agregator blogów przyrodniczych

Rozdane, powędrowało do Janeczki z Chwil Wytchnienia!

Rozdane, powędrowało do Jadzi Kluczyńskiej!

BLOG KULINARNY

  • Sos bolognese - Witam! Dzisiaj prosty przepis na chyba ulubiony sos Włochów, ale też i wielu Polaków, czyli bolognese. Idealny do spaghetti i innych dań włoskich o których...

TUTAJ ZAGLĄDAM