Perła polskiej architektury romańskiej z Inowłodza

Witam!

Gdy za oknem deszczowo-słoneczną sinusoidę maluje nieśmiało przedwiośnie, a duszy skrywającej się w sercu udzielają się pierwsze ptasie trele i ogrodowe zielenie, to znak żeby sięgnąć pamięcią ku przeszłym wiosennym, a najlepiej majowym (bo w końcu w maju jak w gaju), obrazom...

O inowłodzkiej perełce, którą niewątpliwie jest romański kościółek św. Idziego, miałem już pisać dawno... dawno temu. Twórcza, blogowa skleroza ma jednak czasem swoje plusy, gdyż dzięki temu mogę wrócić myślami do tej urokliwej, wczesnomajowej wycieczki, mogę powspominać i wyobrazić sobie jak natura wypięknieje przez najbliższe dwa, trzy miesiące...

Pierwotnie kościół św. Idziego w Inowłodzu wzniesiono nad wzgórzu górującym nad korytem Pilicy za czasów panowania króla Władysława Hermana, czyli mniej więcej pod koniec XI wieku. Mówi się, że świątynia powstała w podzięce za narodziny przyszłego władcy Polski, słynnego z zapoczątkowania rozbicia dzielnicowego, Bolesława Krzywoustego. Miejsce wybudowania świątyni ponoć przypadkowe nie było; według kronikarza Galla Anonima do Inowłodza przyjeżdżała sama żona Hermana, Judyta, która tamtejszymi wodami źródlanymi skutecznie zwalczyła problem bezpłodności.

Rzeźba króla Władysława Hermana strzegąca inowłodzkiej perły architektury romańskiej

Kamienna budowla wybudowana na planie prostych figur geometrycznych, o grubych murach, z małymi, wąskimi oknami i wydatną wieżą do dziś bryluje w szkolnych podręcznikach jako przykład doskonale rozpowszechnionej w średniowieczu architektury romańskiej.

Powstanie nowego kościoła w XVI wieku, okres Polski pod zaborami, a także działania wojenne w trakcie I wojny światowej spowodowały, że świątynia z XI wieku stopniowo popadła w ogromną ruinę. Obecny wygląd tej romańskiej perły architektonicznej zawdzięczamy renowacji z lat 30. ubiegłego stulecia. 

Widok od północnego zachodu

Widok od południa

Świątynia otwierana jest dosyć rzadko, głównie w letnie niedziele kiedy to odprawiane są tam pojedyncze msze. Z okien można było jednak doglądnąć fragmentu zakrystii...

Jak już wcześniej wspominałem, nieopodal kościółka wznosi się pomnik upamiętniający jego fundatora, króla Władysława Hermana, oraz jego syna, Bolesława Krzywoustego

Wzdłuż północnej i częściowo zachodniej ściany świątyni rozciąga się niewielki cmentarz parafialny. Przy murku oddzielającym teren budowli i dolinę Pilicy wznosi się nagrobek jednego z inowłodzkich proboszczów, księdza Feliksa Antoniego Sulimierskiego, żyjącego na przełomie XIX i XX wieku.

Dzisiaj kościół św. Idziego pełni funkcję kościoła filialnego. Odbywają się tam pojedyncze niedzielne msze w okresie od czerwca do września, a także ceremonie ślubne par, które zamarzyły sobie, aby ten wyjątkowy moment ich życia przeżyć w równie wyjątkowym miejscu.

Niestety podczas moich odwiedzin świątynia stała zamknięta, ale ten niedosyt bardzo szybko i skutecznie zrekompensowała najpiękniejsza majowa pogoda. W takich okolicznościach przyrody ta romańska budowla wyglądała jak z najszlachetniejszych atlasów podróżniczych...

Do dziś pamiętam doskonale to szafirowe niebo otulające młode liście ogromnego, przykościelnego kasztanowca...

...a w tle migające leniwie wody Pilicy, które ponoć niejako uratowały piastowską dynastię...

Powrót do majowej rzeczywistości działa czasem niczym lek na całe zło. Po takim wspomnieniu człowiek jeszcze mocniej, jeszcze niecierpliwiej wypatruje i pragnie nadejścia tej prawdziwej, kolorowej wiosny...

Pozdrawiam serdecznie i do napisania! :)